Năm 2021 trên địa bàn tỉnh xảy ra các ổ dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như Lở mồm long móng (LMLM), Cúm gia cầm (CGC), Dịch tả lợn Châu Phi (DTLCP), Viêm da nổi cục (VDNC), Dại,... Trong đó, bệnh DTLCP, VDNC xảy ra rải rác ở nhiều hộ chăn nuôi nhỏ lẻ tại 21 huyện, thành, thị. Các ổ dịch đã làm mắc bệnh, chết, buộc phải tiêu hủy nhiều gia súc, gia cầm, gây thiệt hại lớn cho người chăn nuôi và ngân sách Nhà nước.

Nguyên nhân dịch xảy ra chủ yếu do: (1) Đàn gia súc, gia cầm không được tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin để tạo miễn dịch chủ động; (2) Một số chính quyền địa phương còn buông lỏng công tác phòng, chống dịch bệnh, đặc biệt là công tác chỉ đạo tiêm phòng cho đàn vật nuôi; (3) Người chăn nuôi nóng vội, tái đàn khi chưa đảm bảo an toàn dịch bệnh; (4) Lưu lượng vận chuyển, buôn bán động vật, sản phẩm động vật trên địa bàn tỉnh lớn.

Để tạo miễn dịch chủ động cho đàn vật nuôi, hạn chế tối đa phát sinh và lây lan dịch bệnh, UBND tỉnh đã ban hành Công văn số 905/UBND-NN ngày 15/02/2022 yêu cầu Chủ tịch UBND các huyện, thành phố, thị xã; các tổ chức, cá nhân hoạt động chăn nuôi, thú y trên địa bàn tỉnh triển khai một số nội dung sau:

1. UBND các huyện, thành phố, thị xã

- Giao phòng Nông nghiệp và PTNT/Kinh tế chủ trì, phối hợp Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp chỉ đạo, hướng dẫn UBND cấp xã rà soát, thống kê tổng đàn gia súc, gia cầm. Xây dựng kế hoạch tiêm phòng, giao chỉ tiêu tiêm phòng cụ thể cho từng địa phương theo tổng đàn thực tế; đăng ký số lượng các loại vắc xin cần mua tiêm phòng vụ Xuân, vụ Thu năm 2022. Yêu cầu chỉ tiêu tiêm phòng phải đạt 100% gia súc, gia cầm trong diện tiêm (từ 80% tổng đàn trở lên).

Hình 1. Tổ chức tiêm phòng vắc xin VDNC trên địa bàn TP Vinh

- Căn cứ Nghị quyết số 23/2021/NQ-HĐND ngày 09/12/2021 của HĐND tỉnh về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 22/2019/NQ-HDNND ngày 12/12/2019 của HĐND tỉnh, khẩn trương chỉ đạo UBND cấp xã bố trí người hoạt động không chuyên trách đảm nhiệm chức danh thú y cấp xã để tổ chức tốt công tác tiêm phòng, phòng chống dịch bệnh năm 2022.

-  Các huyện được hỗ trợ vắc xin theo Chương trình Quốc gia và theo chính sách của UBND tỉnh: trường hợp số lượng các loại vắc xin hỗ trợ không đủ, giao các huyện, thành, thị chủ động bố trí kinh phí hoặc chỉ đạo người chăn nuôi mua thêm vắc xin để tiêm phòng đạt tỷ lệ bảo hộ miễn dịch.

Hình 2. Lấy mẫu giám sát dịch bệnh động vật

- Kế hoạch tiêm phòng gia súc, gia cầm vụ Xuân từ 15/3/2022 đến 15/4/2022, vụ Thu từ 15/9/2022 đến 15/10/2022. Riêng đối với vắc xin Dại chó, vắc xin Viêm da nổi cục trâu, bò: Mỗi năm chỉ tiêm 01 mũi vắc xin (có miễn dịch bảo hộ 01 năm) và tổ chức tiêm phòng lồng ghép với vụ Xuân. Ngoài đợt tiêm phòng chính, tổ chức tiêm bổ sung cho gia súc, gia cầm chưa được tiêm, nuôi mới hoặc hết thời gian miễn dịch.

Lưu ý: Vắc xin Viêm da nổi cục trâu, bò không tiêm cùng thời điểm với các loại vắc xin khác (nên tiêm phòng vắc xin viêm da nổi cục trước ngày 15/3 và khoảng cách với các loại vắc xin khác cho trâu, bò tối thiểu là 07 ngày).

Các địa phương căn cứ vào tình hình thực tế, tính chất dịch tễ của các bệnh, có thể tổ chức tiêm phòng gia súc, gia cầm sớm hơn hoặc muộn hơn lịch tiêm phòng chung của tỉnh, nhưng phải đảm bảo tiêm phòng vụ Xuân cách vụ Thu 5-6 tháng (thời gian miễn dịch tối đa được 6 tháng).

- Tăng cường công tác thông tin tuyên truyền trên Đài phát thanh, truyền hình huyện; hệ thống loa phóng thanh xã, xóm các quy định trong công tác phòng chống dịch bệnh; các bệnh phải tiêm phòng bắt buộc; lợi ích của việc tiêm phòng và kế hoạch tiêm phòng của huyện, xã để người dân hưởng ứng, phối hợp thực hiện.

- UBND cấp huyện giao Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp là đơn vị đầu mối để tiếp nhận các loại vắc xin, hóa chất, vật tư...; hoàn thiện hồ sơ thanh quyết toán; tổng hợp báo cáo theo quy định.

- Thực hiện cập nhật, báo cáo tiến độ hàng tuần và kết quả tiêm phòng cho UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp và PTNT qua Chi cục Chăn nuôi và Thú y (bao gồm kết quả tiêm phòng của các trang trại, gia trại tự mua vắc xin tiêm phòng).

 - Bố trí kinh phí để triển khai thực hiện hiệu quả các chương trình quốc gia của UBND tỉnh về phòng, chống dịch bệnh: DTLCP (Quyết định số 3385/QĐ-UBND ngày 01/10/2020 của UBND tỉnh), LMLM (Quyết định số 115/QĐ-UBND ngày 15/01/2021 của UBND tỉnh), CGC (Quyết định số 1116/QĐ-UBND ngày 09/4/2019 của UBND tỉnh), VDNC (Quyết định số 5179/QĐ-UBND ngày 30/12/2021 của UBND tỉnh).

- Tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ cho thú y cơ sở trên địa bàn để triển khai tốt các đợt tiêm phòng, lấy mẫu, giám sát dịch bệnh và chống dịch.

Hình 3. Tăng cường kiểm tra công tác phòng chống dịch bệnh tại cơ sở

2. Các tổ chức, cá nhân hoạt động chăn nuôi, thú y trên địa bàn tỉnh

- Chấp hành nghiêm Luật Thú y, Thông tư số 07/2016/TT-BNNPTNT trong công tác tiêm phòng, phòng chống dịch bệnh.

- Thực hiện nghiêm kê khai hoạt động chăn nuôi theo Luật Chăn nuôi, Thông tư số 23/2020/TT-BNNPTNT ngày 30/11/2019 của Bộ Nông nghiệp và PTNT Hướng dẫn một số điều của Luật Chăn nuôi về hoạt động chăn nuôi.

- Đối với các cơ sở, doanh nghiệp cung ứng con giống phải tổ chức tiêm phòng và đảm bảo các điều kiện quy định tại Công văn 1798/SNN-CNTY ngày 11/06/2020 của Sở Nông nghiệp và PTNT về việc quản lý, kiểm soát vận chuyển giống vật nuôi.

- Đối với các trang trại chăn nuôi có lịch tiêm phòng cụ thể và thực hiện tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin theo quy định. Báo cáo việc xuất, nhập đàn, kết quả tiêm phòng cho UBND xã biết để quản lý và tổng hợp báo cáo cho UBND huyện.

Những tổ chức, cá nhân không chấp hành kê khai hoạt động chăn nuôi, tiêm phòng vắc xin cho đàn vật nuôi, khi dịch xảy ra buộc tiêu hủy sẽ không được hưởng chính sách hỗ trợ của Nhà nước. Đồng thời bị xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực Thú y theo Nghị định số 90/2017/NĐ-CP ngày 09/01/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thú y.

NGUYỄN VIẾT LƯƠNG - CHI CỤC CHĂN NUÔI VÀ THÚ Y